Droga do niepodległości

Ekspozycja zaaranżowana została na XIX-wieczna bibliotekę. Znakomicie wkomponowane w biblioteczną przestrzeń multimedia zachęcają do aktywnego spotkania z historią narodu polskiego od wybuchu insurekcji kościuszkowskiej do zakończenia I wojny światowej, a prezentowane kopie dzieł sztuki, fragmenty poezji i nagrania sprawiają, że zwiedzanie wystawy stanie się wyjątkowym doświadczeniem.

Spacer w przeszłość zaczyna się od spotkania z Tadeuszem Kościuszką, który jako pierwszy porwał rodaków do walki o niepodległość ojczyzny. Zwycięska bitwa pod Racławicami, pod jego dowództwem, dała Polakom nadzieję na wolność. Na wystawie można podziwiać interaktywną reprodukcję Panoramy Racławickiej Wojciecha Kossaka i Jana Styki. Idąc dalej, zwiedzający poznają kolejne zrywy Polaków przeciwko zaborcom. Tworzące ekspozycję monitory i ekrany dotykowe zawierają wyczerpujące informacje o powstaniu listopadowym i styczniowym. Repliki strojów i mundurów, mapy i twórczość literacka przenoszą nas w XIX-wieczne realia zniewolonej ojczyzny. Poznajemy pisarzy, dowódców, polityków oraz „zwykłych” ludzi (związanych z Kielecczyzną), którzy nie pogodzili się z utratą niepodległości. Szczególne miejsce wśród nich zajmuje Stanisław Staszic i Stefan Żeromski. Ich działalność i twórczość wzmacniała w rodakach poczucie wspólnoty narodowej i dumę z tego, że się jest Polakiem. Dzięki organicznej pracy wielu polskich patriotów Józef Piłsudski nie uformowałby Pierwszej Kompanii Kadrowej, z którą wywalczył niepodległą ojczyznę. Duża część ekspozycji poświęcona jest właśnie Marszałkowi, można tu usłyszeć unikatowe nagrania głosowe, obejrzeć filmy i fotografie, repliki mundurów legionowych, broń, dokumenty, gazety.

Więzienie Kieleckie

Ekspozycja w piwnicy odnosi się do okrutnej funkcji budynku z przeszłości. Zachowane, oryginalne, ciasne cele, przedmioty i dokumenty przypominają, że przez ponad sto pięćdziesiąt lat oprócz przestępców pospolitych przetrzymywano tutaj więźniów politycznych - tutaj bito ich i torturowano. Nagrania dźwiękowe i oświetlenie przybliżają nieludzkie warunki, w których więziono osadzonych. Najpierw wrogów caratu - powstańców styczniowych, później podczas okupacji hitlerowskiej - polskich żołnierzy i w końcu katowanych przez funkcjonariuszy UB przeciwników władzy ludowej. O okrucieństwach bezpieki świadczy karcer wodny znajdujący się pod schodami. Ekspozycja przypomina również, że w podziemiach dawnego wiezienia dokonywano egzekucji przez powieszenie. Do dziś zachował się, pamiętający jeszcze czasy carskie, hak oraz ważny dokument zawierający protokoły z wykonania wyroków śmierci w okresie komunistycznego terroru.

MUR PAMIĘCI

MUR Pamięci poświęcony jest tym, którzy zginęli w wiezieniu przy ulicy Zamkowej lub stąd poszli na śmierć w latach 1939-1956. Nie można pozwolić, by pamięć o nich zaginęła. Na zachodnim murze dawnego więzienia umieszczone zostały porcelanowe tabliczki z wizerunkami i nazwiskami ofiar. A w wieży strażniczej na multimedialnej prezentacji można poznać ich życiorysy.

Akcja upamiętniania ofiar kieleckiego wiezienia trwa. Osoby, które chcą udostępnić nam zdjęcia więźniów ulicy Zamkowej, prosimy o kontakt z Markiem Maciągowskim, dyrektorem ds. naukowych Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach, ul Zamkowa 3. tel. 41 367 68 01.